Gluten to jeden z najczęstszych tematów wśród osób dbających o swoją dietę. Coraz częściej słyszymy o wykreśleniu z codziennych jadłospisów produktów zawierających go w składzie. Jednak nie zawsze jest to konieczne, gdyż wskazaniem do odstawienia żywności z takim białkiem jest jedynie nietolerancja glutenu. Warto dowiedzieć się, co to jest gluten, na czym polega alergia na gluten i jaki jest wpływ glutenu na organizm.
Gluten – co to?
Co to jest gluten? To nic innego jak białko, które znajdziemy w różnych odmianach zbóż, czyli pszenicy, życie i jęczmieniu. Najpopularniejsze produkty z glutenem to pieczywo, kasze i makarony, które większość z nas spożywa na co dzień. Warto wiedzieć, że taki składnik stosowany jest również jako dodatek do przetworzonej żywności. Gluten sprawia, że produkty żywnościowe zyskują nie tylko odpowiednią konsystencję, ale również lepiej smakują, dlatego producenci chętnie dodają go do różnego rodzaju pożywienia. Jeśli więc zastanawiamy się, w czym jest gluten, pamiętajmy, że w pierwszej kolejności duże jego ilości możemy znaleźć w produktach przygotowywanych z mąk pszennych, jęczmiennych i żytnich. Ważny jest fakt, że uczulenie na gluten (czyli nietolerancję) ma stosunkowo mała część populacji. Aby dowiedzieć się, czy nasz organizm trawi tego typu białko, możemy wykonać test na gluten. Dzięki temu zyskamy pewność, że możemy bez przeszkód spożywać produkty posiadające go w składzie lub musimy je wykluczyć z diety.
Kto może spożywać gluten?
Jak wspomniano, gluten jest tolerowany przez większość osób. Jednak u niektórych mogą pojawić się niepokojące objawy nietolerancji glutenu. Jeśli zauważymy konkretne symptomy występujące po zjedzeniu produktów z glutenem, powinniśmy czasowo lub na stałe zrezygnować z ich spożywania. Konieczna jest również dieta bezglutenowa, która pozwoli nam dostarczyć ważnych składników odżywczych poprzez zdrowsze dla nas zamienniki. Znalezienie alternatywnej żywności umożliwią nam zakupy spożywcze online. Klikając w link, znajdziemy się na platformie, na której znajdziemy szeroki wybór produktów bezglutenowych w atrakcyjnych cenach.
Objawy uczulenia na gluten
Jeśli martwi nas nietolerancja glutenu, objawy, na jakie powinniśmy zwrócić uwagę to przede wszystkim:
— Biegunka;
— Nudności i wymioty;
— Alergia skórna — pokrzywka;
— Katar o wodnistej konsystencji;
— Ciężki oddech;
— Podrażnienie jamy ustnej;
— Ból gardła;
— Osłabienie organizmu, zmęczenie;
— Brak apetytu;
— Senność.
Nietolerancja glutenu a celiakia
Wiele osób myli pojęcie nietolerancji glutenu, stawiając je na równi z celiakią. O ile, celiakia jest rodzajem nietolerancji, o tyle dotyka jedynie 1% populacji i posiada nieco inną charakterystykę. Mianowicie, nie tylko ma podłoże genetyczne, ale również może prowadzić do poważnych ubytków w kosmkach jelita cienkiego. Skutkiem tego typu procesu jest zaburzone trawienie i wchłanianie pokarmów. Celiakia objawia się zazwyczaj gwałtowną utratą masy ciała, zaburzeniami nastroju/depresją, anemią, niedoborami pokarmowymi, zaburzeniami rozwoju w dzieciństwie, zaburzeniami wzrostu. U osób dorosłych celiakia może objawiać się nieco mniej widocznymi symptomami, które nie zawsze jednoznacznie wskazują na jej wystąpienie. Są to: uczucie zmęczenia i senności, migreny, zaburzenia koncentracji i pamięci, złe samopoczucie, afty w jamie ustnej.
U osób z ciężką nietolerancją glutenu może wystąpić nawet wstrząs anafilaktyczny. Jest to gwałtowna reakcja organizmu, która może doprowadzić do groźnych dla zdrowia i życia skutków.
Alergia na gluten – leczenie
W niektórych przypadkach alergia glutenowa po latach znika. Zdarza się więc, że jeśli np. w czasach młodzieńczych nasz organizm nie tolerował tego białka, w okresie dorosłości będziemy mogli bez problemów spożywać produkty z glutenem. Jednak nie zawsze mamy do czynienia z takim biegiem zdarzeń. U dużej liczby osób nietolerancja będzie miała miejsce już do końca życia. Pozostaje więc pytanie, czy da się jej pozbyć? Czy istnieje możliwość jej wyleczenia?
Nietolerancji glutenu nie możemy zlikwidować. Jeśli zauważymy, że nie trawimy tego składnika, a nasz organizm negatywnie reaguje na spożywanie żywności z glutenem, musimy wykluczyć ją z jadłospisu. Przede wszystkim w pierwszej kolejności przestajemy spożywać mąki, pieczywo i makarony pszenne, orkiszowe, żytnie i jęczmienne. Gluten znajduje się również w kaszach, więc zwróćmy uwagę na ograniczenie ich w codziennym menu. Możemy zastąpić je jednak inną żywnością, która pozwoli nam uzupełnić niedobory, a jednocześnie nie narazi nas na utratę zdrowia. Produkty bezglutenowe pozwolą nam kontynuować zdrową dietę bez nieprzyjemnych objawów. Przykładowo zamiast zwykłej białej mąki sprawdzi się mąka gryczana bezglutenowa, a zamiast pieczywa pszennego czy żytniego możemy jeść chleb kukurydziany.
Jak sprawdzić, czy tolerujemy gluten – test na nietolerancje glutenu
Aby sprawdzić, czy mamy nietolerancję, możemy wykonać specjalny test na gluten. Jest to jeden z najbezpieczniejszych sposobów diagnostyki tego problemu. Pamiętajmy, że jest ona przeprowadzana w inny sposób niż w przypadku wspomnianej celiakii. Metody diagnostyczne przyjmują formę testów na alergie z pobranej krwi pacjenta, testów skórnych (miejscowych) i prób prowokacyjnych.
Najczęściej stosowanym sposobem są testy z krwi pacjenta, które możemy wykonać w każdym punkcie poboru, przy czym nie musimy posiadać skierowania od lekarza i nie jest konieczna kontrola lekarska. Polegają one na pobraniu niedużej ilości krwi, która następnie jest badana w laboratorium pod kątem alergii na gluten.
Testy na genetyczną nietolerancję glutenu — celiakię
Jeśli chodzi o diagnostykę celiakii, diagnostyka przeprowadzana jest w nieco inny sposób. Niezbędne są tu testy genetyczne, których celem jest potwierdzenie lub wykluczenie obecności polimorfizmów genów HLA-DQ2 i HLA-DQ8. Jeśli takowe wystąpią, u pacjenta zachodzą predyspozycje do celiakii. Wynik negatywny całkowicie wyklucza zachorowanie. Następnie wykonywane są badania dodatkowe, np. histopatologiczne jelita cienkiego, pomiary stężenia konkretnych przeciwciał itp.
Tekst ma charakter informacyjny, niemedyczny. W każdym wypadku nietolerancji glutenu należy skonsultować się z lekarzem.
